Anwa i d Lɛimac Ʃli ?
Anwa i d Lɛimac Ʃli ?
Aseggas 1925 ideg ilul umeɣras, ameɣnas n tlelli akked tumast akked tutlayt tamaziɣt, Ɛli Lɛimac yiwen gar wudmawen igejdanen deg terbaɛt i umi ssawalen iɣelnaẓriyen, Amdan amezwaru i d-ibedren isem « Amaziɣ » akken ad as-d-slen wid terza temsalt n tumast deg tallit-nni, isem-a ur t-id-iḍeqqer ara kan akka d agugil ! ur t-yeǧǧi ara kan akka deg yimi-s d awal macca isedda-t deg usefru i gan d taɣect i usakki n ugdud azzayri i yellan deg tadras d Amaziɣ, iga-t d taɣect akken ad yettales myal tikkelt deg yimi ɣer umeẓẓuɣ n waṭas n yemdanen, d tisutwin ! Taɣect-is d tin yettwasnen s usiwel akked usendeh « Ekker a mmi-s umaziɣ » akken i d-yesseḍfer s waṭas n tuɣac-nniḍen i yessawalen ɣer tegmat akked zeddi i yiwet n tumast akked yiwet n tadra, deg-sent ad d-nernu, ad d-nebder « Sɛiɣ yiwen n umeddakel » taɣect i yecna Ferḥat Imaziɣen akked Takfarinas ; Akken tella taɣect-nniḍen i umi yeqqar « Newwi-d tafat s wudem » d taɣect i suturen ass-a yemsawlen n tmaziɣt ad tili d taɣect n tigduda neɣ d taɣect n tɣerfanit !
Ɛli Lɛimac i iwalan tafat n was i tikkelt tamezwarut assen ideg ilul, aseggas n 1925 deg taddart-is Icerɛiwen, taddart ideg ilul daɣen umedyaz ameqran gar imedyazen n tmaziɣt Si Muḥend Umḥen, deg tɣiwant Sidi Raced deg Tizi Wezzu. Isɛedda ukuẓ n yiseggasen deg uɣerbaz amezwaru deg taddart-is, s yin akkin ikemmel aswir wis sin deg Tizi Wezzu anda i ixuleḍ aṭas n yimdanen i ilethan d yidles akked tɣelnawit, ɣur-sen i t-id-yenṭeḍ waṭṭan n tayri ɣef tmurt-is akked yidles-is ! Imi tamdint-a tella s ddaw n ufus n temhersa tafransist ; am netta am yilmeẓyen-nniḍen, yekcem deg leqdic asertan akked umussu aɣelnaw akken meẓẓi ! Akabar ɣur yekcem d akabar Aɣref Azzayri (PPA), anda yttwaṭṭef ɣur-s kra n yilɣa (Avis) i d-yura akken ad ten-yefreq neɣ ad ten-iɛelleq deg yiberdan. Imi yekcem ɣer uɣerbaz wis kraḍ deg Ben Ɛeknun, yemlal akked ugraw i yettwasnen seld s yisem Iɣelnazriyen, anda i kemlent ldint wallen-is akter s umbeddel n tektiwin deg waygar-asen.
Imi i d-kecmen Imarikanen ɣer uɣerbaz-a, ilmend n kra n tɣawsiwin i yerzan ṭrad ageraɣlan wis sin, ibeddel Lɛimac amkan, iruḥ ɣer melyana anda i yekcem deg terbaɛt n lkeccafa, anda i yesefra tuɣac iɣef d-nemmeslay yakan ! Seld tidyanin yeḍran deg 8 magu 1945, yuli ɣer wedrar akken ad ijahed netta akked terbaɛt Iɣelnazriyen. Akken d ameẓyan, s tebɣest akked tḥerci i ila yettunefk-as ad yesselmed i yilmeẓyen yellan deg ukabar-a leqdic asertan akked usmeɣnes.
Yeqdec akken almi d assen ideg t-teḥwes tmettan, s waṭṭan n Lberd (tuberculoset) deg ass n sdis deg ɣuct 1946, deg At Zellal.
Tukkist deg uɣmis "Tiɣremt" X.Y