Canalblog
Editer l'article Suivre ce blog Administration + Créer mon blog
Publicité
Afrawan
Afrawan
Publicité
7 février 2020

Azmul Asnilsan

Azmul Asnilsan

         Ger tbadutin n tutlayt i d-yesbed Saussure, daɣen, « Tutlayt d anagraw n yizmulen anda yal azmul ila assaɣ akked wayeḍ »[1], ɣef waya ad nefk asteqsi, d acu-t uzmul deg tesnilest taɣessant n Saussure ?

         Azmul asnilsan ; d tikti tanimant anda ara naf asemlil ger tnakti akked tugna tasneslant, ihi akken ad asen-yefk udem yerzun taɣult n tesnilest yextar ad isemmi i tnakti « Anmik/tanakti », i tugna tasneslant « Amsil/asɣul ».

Amedya : Azmul asnilsan =      (Anmik)    + Afṛux (Amsil).

      

Ɣer Saussure tazrawt n tutlayt d leqdic yerzan tasnilest i yettekkan deg uḥric n unagraw ameqqran n yizmulen i umi nessawal « Tasnazmult »[2], ma d ayen akk yellan azal ameqqran deg uzmul d tutlayt.

  • Ittewlen n uzmul asnilsan :

Deg yittewlen n uzmul asnilsan ad naf :

-         Aramek[3] n uzmul :  Assaɣ ger wunmik akked umsil d Aramek, d ayen i d-yessebganen tamgerda akked tilin n waṭas n tutlayin deg umaḍal. Aramek ɣer Saussure yella s sin n yeḥricen ; yiwen uḥric yella ger tutlayin wayeḍ deg yiwet n tutlayt s timmad-is. Asemgired ger wunmik akked umsil ur igi wara s yiwen n  wudem, Md : deg tefransist « Figue » d yiwen n unmik maca deg Tmaziɣt ila buhan n yunmiken, ilmend n umkan ɣer wayeḍ.

-         Amseḍfer (linéarité) : deg tidet yerza kan umsil imi aneggeru-a deg timawit dima d imseḍfer, maca deg tira amseḍfer d amseḍfer n yimesla, Md : Awal « yerra », ad d-bdun seg sdat « y », ur nezmir ara ad nessusru tirgalin ɣef tikkelt !

-         War ambeddel : (immutabilité) : Amedya,  Aqcic amecṭuḥ ur yezmir ara ad ibeddel awalen neɣ anamek-nsen ur yezmir ara ad ibeddel tutlayt maca yettbeddil tutlayt-is seg tallit ɣer tayeḍ, deg temhazt-is netta.

 

Aramek : yebḍa ɣef kraḍet n tewsatin ; yella :

-         Aramek ummid : d ayen yerzan izmulen iḥerfiyen, ur sɛin ara akk assaɣ ger unmik akked umsil, Md : « Axxam », « Uzzal », « Tasumta »…

-         Aramek Alemmas : d ayen yerzan awallen uddisen, awalen-a zemren ad d-fken tikti mi ara asen-tesleḍ, akka am : Mageriṭṭij ; Awal-a yekka-d seg umyag « Mager »+ isem « Iṭṭij »...

-         Aramek ifeclen : d ayen yerzan alisem[4], akka am leswat n yiɣersiwen akked wid n ugama s umata, assaɣ ger unmik akked umsil yeqqreb, Md : ssut n umcic « Miɛɛu », ssut n usṭṭebṭṭeb ɣef tewwurt « ¨tṭebṭṭeb »…

    



[1] F. de Saussure, Cours de la linguistique générale.

[2] D iccig deg tesnilest i d-ilethan d tezrawt n yezmulen.

[3] Aramek : deg umawal n Tidjet Mustapha. Agdazal-is s tefransist : Arbitraire

[4]  Alisem : D awalen i nettak i leswat i yellad deg ugama.

Publicité
Publicité
Commentaires
Publicité