Canalblog
Editer l'article Suivre ce blog Administration + Créer mon blog
Publicité
Afrawan
Afrawan
Publicité
26 juin 2020

Ugar n 3000 n tenbiwlin n Lqaɛa deg Islande deg kraḍ n wussan ; Araju n terkam n Grímsvötn

Imazzagen deg tɣult n znezlat, ḥesben ugar n 3000 n tenbiwlin n lqaɛa deg ugafa n Islande deg kraḍ n wussan, ɣer tagara n ddurt yezrin, ɣef wakken i d-nnan, akken daɣen i ggunin tarkamt tameqqrant n uburkan ara d-yeḍrun deg unẓul n tegzirt.

Ɣer yiḍerfan n ugafa, kraḍ n znezlat i yessawḍen ugar n 5 tseddarin ɣef teskala n Richter, yiwet deg-sen ḥulfan-as ɣer Reykjavik i ibeɛden 265 km.

 

Ɣef wayyen tenna Tsuddut n liḥala n tegnawt n Islande, tinbiwlin mazal ad kemlent deg wussan i d-iteddun, ma d ammas n znezla-a yella deg yillel, azal n 20 ikilumitren sdat n Siglufjordur, yiwet n taddart tamecṭuḥt n 1200 d aterras, akked wazal n 80 ikilumitren ɣef Akureyri, tamdint tis snat n Islande s wazal n 20 alef n yimezdaɣ.

Urɛad llan imejraḥ neɣ twuɣa timeqqranin ɣer wass-a, maca, banen-d imataren n yisuyax n leqwaɛi akked ugrireb n yiẓra sdat n wammas n wadeg n znenzla. “tamnaṭ-a tenum tettenbiwil s znezlat, ma d imezdaɣ d ciṭṭuḥ kan n uɣbel” i d-yessegza Olgeir Sigmarsson, d ajyulug i iqedcen deg Tsuddut n Liḥala n Tegnawt n Islande deg Reykjavik d CNRS-université de Clermont-Auvergne.

Tikkelt taneggarut ideg twala temnaṭ-a tawsit-a n tenbiwlin, tettwassen gar  2012 d 2013, znezla akk yeqwan tettuɣal ɣer useggas 1755, ɛlaḥsab n tezrawin yettwagen seld-is, anbiwel yessaweḍ ɣer 7 n tseddarin ɣef teskala n Richter.

 

Ayen icegglen Imazzagen, iɣef tres tiṭṭ-nsen, d abrukan Grímsvötn, s teɣzi n 1 725 n lmitrat, d win mazal deg turmudt ɣer wass-a deg tegzirt Boréale, i irekmen tikkelt taneggarut deg 2011. Walan d akken yettewjad i terkamt, anda i d-gren tiɣri i yiduba idiganen d yimezdaɣ ɣef umihi d-iteddun, seg wammas n wayur n yunyu, anda i sawḍen ad gen tizmilin ɣef zyada n ufmiḍi n dioxyde n ukebri (azufr) i izaden deg-s, akked tlalit n magma ɣas ulama ur teɛmiq ara s waṭas. 

Abeɛzeq n Grímsvötn deg 2011 yegla-d s usebṭel n wazal n 900 n tmesrifgin ilmend n lɣim i d-yesexlef deg tegnawt, anda iɣed yewweḍ almi d Tgelda Yedduklen, d yiḍerfan n Lurup.

Seg yimi n umazzag i d-nebder yakan, i yennan d akken : « ilmend, dɣen, n wallalen i yersen deg wannar, i d-yettaken isallen ɣef termudt-ines », amedya n GPS i d-yettaznen isefka ɣer Reykjavik s ugensa (usatilit), d yimaṭṭafen i d-yettaṭṭafen imataren n dioxyde n ukebri (SO2), i iselḍen s tlugent  asuddes d ufmiḍi n lgaz i d-yettak. « skud lmagma yettali-d ɣef usawen, skud afmiḍi n SO2 yettimɣur » i d-yessegza umazzag Olgeir Sigmarsson. Akken daɣen i d-yettak GPS yersen ɣef lqaɛa, ula d aḥerrek n lqaɛa seg kraḍ n tallunin, yerna ma yella tcuf-d seg talliwt n lmagma.

Yesmekta-d umazzag-agi daɣen, s yiwet n tamawt, d akken seg tasut tis 20, aburkan-a yekcem deg terkamt myal 10 n yiseggasen ; amedya  deg 1996, 1998  ɣer 2004 et 2011deg tasut tis 21. Dɣa ur yeqreb mliḥ, ma yella neḥseb s tɛecret, aqlaɣ ur nebɛid ara ɣef 2021.

Yettwasizreg-d deg uɣmis Tiɣremt

Ass n 27 Yunyu 2020

X.Y

 

Publicité
Publicité
Commentaires
Publicité